ประมาณ 7-8 ปีก่อนสมัยผมยังทำงานอยู่ Software Park ผมพยายามจะบอกกับกลุ่มบริษัทไอทีและซอฟต์แวร์ต่างๆว่า Cloud Computing จะเป็นเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงรูปแบบของอุตสาหกรรมไอทีไปอย่างมาก ต่อไปเราคงไม่สามารถที่จะตืดตั้งระบบในรูปแบบเดิมได้ การใช้งานไอทีก็จะไม่เหมือนเดิม การขายระบบก็จะแตกต่างไปจากเดิม
แม้ในตอนนั้นภาพยังไม่ชัดเจนนัก แต่ในปัจจุบันข้อมูลต่างๆและแนวโน้มของอุตสาหกรรมไอทีได้บ่งชี้อย่างชัดเจนแล้วว่า Cloud Computing กำลังเข้ามาเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมจริงๆ โดยเฉพาะแนวโน้มของตลาดโลกที่น่าจะต้องมีผลกระทบต่อวงการอุตสาหกรรมไอทีไทย เพื่อให้เห็นภาพของการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมไอทีโลก เราอาจเห็นประเด็นต่างๆดังนี้
- ตลาด Tradition IT ด้าน IT Infrastructure จะลดลงไปเรื่อยๆ และตลาด Public Cloud จะโตขึ้นอย่างรวดเร็วดังแสดงให้เห็นในรูปที่ 1 ที่ IDC คาดการณ์ว่าตลาด Tradition IT จะเหลือเพียงแค่ 55% ในปี 2019 ซึ่ง IDC ก็มีข้อมูลอีกชุดที่ออกมาต้นปี 2016 ทีระบุสอดคล้องกันว่าสัดส่วนของมูลค่าการลงทุนด้านไอทีที่เป็น Cloud กับ Non-cloud จะกลายเป็น 43% ต่อ 57% ใน 24 เดือนข้างหน้า และจะเป็น external cloud ถึง 32.1% และเป็น Private Cloud 11% ดังแสดงในรูปที่ 2
- ตลาด Cloud จะโตขึ้นเป็น 500,000 ล้านเหรียญสหรัฐในปี 2026 ดังแสดงในรูปที่ 3 โดยตลาดส่วนใหญ่จะเป็น Software as a Service (SaaS)
- ตลาด Cloud Computing ทำให้ผู้เล่นในตลาดเปลี่ยนไป อาทิเช่น ผู้นำตลาด IaaS กลับป็นบริษัทที่ไม่เคยเป็นผู้ผลิต Hardware มาก่อนเช่น Amazon Web Services หรือ Microsoft ขณะที่ Vendor ซึ่งเคยเป็นผู้นำในตลาด Hardware อย่าง IBM, HP หรือ Sun-Oracle กลับไม่ได้เป็นผู้นำดังแสดงในรูปที่ 4-5
- ตลาด SaaS ทำให้รูปแบบการขายซอฟต์แวร์เปลี่ยนจาก License model ป็น subscription model และทำให้มีผู้เล่นหลากหลายมากขึ้น โดยผู้นำตลาดอาจเปลี่ยนเป็นบริษัทอย่าง Salesforce หรือ Microsoft ดังแสดงในรูปที่ 6
- Vendor ที่ขาย Hardware ก็ต้องมุ่งขายไปให้กับลูกค้ากลุ่ม Cloud Provider มากขึ้น และหากเป็นกลุ่ม Enterprise ก็จะต้องเป็น Hardware สำหรับ Private Cloud ซึ่งผู้นำตลาดในกลุ่มของ Cloud Infrstructure จะเป็นบริษัทอย่าง HP Enterprise, Dell และ Cisco ดังแสดงในรูปที่ 4 และ 7
- บริษัทไอทีต่างๆต้องปรับตัว แม้แต่ Microsoft ทีในอดีตเป็นบริษัทซอฟต์แวร์ที่เน้นขาย Windows ก็ต้องปรับตัวเองเป็นผู้ขาย Cloud Infrstructure ที่ใช้ Platform ได้ก็ได้แม้แต่ Linux หรือ Java
เมื่อเห็นการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมไอทีโลกแล้ว ก็น่าสนใจว่า Cloud Computing จะมีผลกระทบต่ออุตสาหกรรมไอทีไทยอย่างไร และเราเองจะต้องปรับตัวอย่างไร ผมเลยอยากขอเสนอมุมมองต่างๆดังนี้
- Cloud Computing จะทำให้ Cloud Vendor ต่างประเทศมีความจำเป็นจะต้องพึ่งผู้จำหน่ายในประเทศน้อยลง แม้ในระยะแรกอาจต้องหา local distributor เพื่อบุกตลาดภายในประเทศ แต่ในระยะยาวความจำเป็นก็จะน้อยลง และ Margin ในการขายก็จะน้อยลง
- Cloud computing จะทำให้ผู้ขายฮาร์ดแวร์ในประเทศต้องเปลี่ยนแปลงอย่างมาก การขาย Hardware ในองค์กรขนาดเล็กจะเป็นเรื่องที่ยากขึ้นมากเพราะกลุ่มนี้ในอนาคตมีแนวโน้มไปใช้ Public Cloud ส่วนองค์กรขนาดใหญ่ก็จะมีแนวโน้มที่จะต้องพัฒนา Private Cloud มากขึ้น
- ผู้ผลิตซอฟต์แวร์ในประเทศจำเป็นต้องปรับรูปแบบการพัฒนาซอฟต์แวร์เพื่อเข้าสู่ระบบ Cloud มากขึ้น และคงไม่สามารถขายซอฟต์แวร์ในราคาสูงแบบเดิม คงต้องเน้นเป็นแบบ SaaS มากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มที่เป็น SME เว้นแต่จะเป็นการพัฒนาซอฟค์แวร์ให้กับองค์กรขนาดใหญ่ที่อาจเป็นงาน customize ที่มีราคาดี หรือการขายระบบ core application บางอย่าง
- Cloud Computing จะทำให้งานทางด้าน System Integrator น้อยลง เนื่องจากระบบต่างๆจะมีความจำเป็นต้องการทำ customize หรือการทำ Integration น้อยลง
โดยสรุปจะเห็นได้ว่า โอกาสการแข่งขันของอุตสาหกรรมไอทีในอนาคตค่อนข้างจะลำบาก เราอาจจำเป็นต้องปรับธุรกิจไอที จากเดิมที่เน้นเป็น System Integrator, Hardware Distributor, License software vendor มาสู่ผู้ให้บริการ Cloud ทั้งในส่วนของ SaaS หรือแม้แต่ IaaS เราคงต้องเน้นที่จะต้องพัฒนาบุคลากรให้สามารถพัฒนา IT Emerging Technology ต่างๆให้ได้ และต้องพยายามสร้างนวัตกรรมทางด้านให้มากขึ้นถึงจะแข่งขันในอนาคตได้
ธนชาติ นุ่มมนท์
IMC Institute
รูปที่ 1 การคาดการณ์ตลาด IT Infrastructure ของ IDC
รูปที่ 2 การคาดการณ์งบประมาณด้านไอทีในอีก 2 ปีข้างหน้าของ IDC
รูปที่ 3 การคาดการณ์มูลค่าของตลาด Cloud ถึงปี 2026
รูปที่ 4 ข้อมูลการแสดงอัตราการเติบโตของตลาด Cloud ในไตรมาส 3 ปี 2015
รูปที่ 5 ส่วนแบ่งการตลาด IaaS ไตรมาส 4 ปี 2015
รูปที่ 6 ส่วนแบ่งการตลาด SaaS ครึ่งปีแรกปี 2015
รูปที่ 7 ส่วนแบ่งการตลาดสำหรับ IT Cloud Infrstructure ในปี 2015
