เดือน: มิถุนายน 2019

ปัจจุบันธุรกิจต่างๆ ในบ้านเราเริ่มนำระบบเอไอเข้ามาใช้เป็นจำนวนมากขึ้น หากแบ่งตามสาขาของเอไอ กลุ่มที่พบมากที่สุดสาขาหนึ่ง คือ แมชชีน เลิร์นนิ่ง

ทุกวันนี้ผู้คนต่างพูดถึงเทคโนโลยีเอไอหรือปัญญาประดิษฐ์ นั่นคือ คอมพิวเตอร์สามารถทำงานได้เสมือนมนุษย์ และคาดการณ์ว่าเอไอจะเข้ามาทำงานแทนที่มนุษย์ในงานหลายๆ ตำแหน่ง รวมถึงมองว่าเอไอจะเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสู่อุตสาหกรรม 4.0 และเป็นผลทำให้เกิด Digital Disruption ในหลายอุตสาหกรรม

แต่เมื่อกล่าวถึงเทคโนโลยีเอไอ หลายคนจินตนาการไปถึงภาพของหุ่นยนต์ในบทภาพยนตร์ต่างๆ แล้วเริ่มตั้งคำถามว่า ทุกวันนี้ก็ไม่เห็นหุ่นยนต์ที่เป็นตัวๆ มาทำงานแทนที่มนุษย์ในงานต่างๆ มากมายเหมือนในภาพยนตร์ จึงคงอีกนานกว่า เทคโนโลยีนี้จะมีผลกระทบต่อเรา แต่ในความเป็นจริงแล้ว เอไออาจไม่ได้มีลักษณะเป็นตัวหุ่นยนต์เท่านั้น แต่รวมไปถึงระบบซอฟต์แวร์ที่ติดตั้งลงไปในอุปกรณ์ต่างๆ เช่นโทรศัพท์มือถือ รถยนต์ เครื่องใช้ไฟฟ้า และก็เริ่มมีการใช้งานแพร่หลายแล้ว

ปัจจุบันธุรกิจต่างๆ ในบ้านเราเริ่มนำเอไอเข้ามาใช้เป็นจำนวนมากขึ้น หากแบ่งตามสาขาของเอไอ กลุ่มที่พบมากที่สุดสาขาหนึ่ง คือ Machine Learning กล่าวคือ การใช้อัลกอริธึ่มมาทำให้คอมพิวเตอร์เรียนรู้เองในงานเฉพาะจากการป้อนข้อมูลจำนวนมาก ซึ่งพบว่า ธนาคาร โทรคมนาคม ธุรกิจค้าปลีก หรือการแพทย์ มีการนำ Machine Learning มาใช้เป็นประจำโดยเฉพาะในด้านการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data Analytic) เช่น วิเคราะห์พฤติกรรมลูกค้า การแนะนำสินค้าให้กับลูกค้า ตรวจสอบการฉ้อโกงทางการเงิน การทำ Robo-advisor เพื่อแนะนำการลงทุนในสถาบันการเงิน และการวิเคราะห์ข้อมูลทางการแพทย์ เป็นต้น

เอไอ ด้าน Natural Language Processing (NLP) เริ่มใช้แพร่หลายในประเทศไทย เป็นกระบวนการประมวลผลทางภาษาที่ทำให้คอมพิวเตอร์สามารถเข้าใจภาษาเหมือนมนุษย์ ปัจจุบันความสามารถทางด้านภาษาไทยของคอมพิวเตอร์ดีขึ้นเรื่อยๆ จนสามารถแปลจากภาษาต่างๆ มาเป็นภาษาไทยได้ถูกต้องมากขึ้น มีการใช้ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น ขณะที่การตลาดก็เป็นอีกกลุ่มหนึ่งที่นำเทคโนโลยี NLP เข้ามาใช้ในการประมวลผลคำวิเคราะห์ความเห็นของผู้คนจากโลกออนไลน์เช่นข้อความในเฟซบุ๊ค หรืออินสตาแกรม

นอกจากนี้ก็เริ่มมีการใช้ Chatbotในหน่วยงานต่างๆ มากขึ้น โดยระบบแชทบอทสามารถประมวลผลภาษาไทยแล้วโต้ตอบกับคนได้ หลายหน่วยงานเริ่มนำมาใช้เพื่อแทนที่พนักงานคอล เซ็นเตอร์ในการตอบคำถามลูกค้า

Machine Vision ซึ่งเป็นสาขาของเทคโนโลยีเอไอในด้านการมองเห็น หรือการจดจำใบหน้า (Facial Recognition) ที่กล่าวกันว่าทุกวันนี้คอมพิวเตอร์สามารถแยกแยะใบหน้าผู้คนได้ดีกว่ามนุษย์ จึงเป็นหนึ่งในวิธีที่ถูกนำมาใช้ในการพิสูจน์ตัวตนของหลายหน่วยงานในประเทศไทย โดยเฉพาะสถาบันการเงินที่เริ่มใช้ในการเปิดบัญชี หรือทำธุรกรรมทางการเงินต่างๆทั้งที่สาขาหรือผ่านโมบาย แบงก์กิ้ง

เอไอในด้าน Robotic Process Automation (RPA) เป็นซอฟต์แวร์ทำหน้าที่แทนคนในกระบวนการช่วยบันทึกหรือคีย์ข้อมูลเข้าระบบอัตโนมัติ RPA จะช่วยลดเวลาทำงานกระบวนการซ้ำๆ และสามารถทำงานได้อย่างรวดเร็ว เพราะเป็นสื่อสารระหว่างคอมพิวเตอร์กับคอมพิวเตอร์โดยตรง และไม่มีข้อผิดพลาดในการทำงาน จึงทำให้หน่วยงานที่มีงานธุรกรรมจำนวนมากโดยเฉพาะสถาบันการเงิน สายการบิน หรือบริษัทขนาดใหญ่เริ่มนำมาใช้งาน

เอไอกับการใช้งานในบ้าน บริษัทสร้างบ้านจัดสรรหรือคอนโดหลายแห่งเริ่มนำอุปกรณ์อัจฉริยะมาติดตั้งเพื่อสร้างบ้านอัจฉริยะ

สุดท้ายเอไอกับการใช้งานในโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งมีการนำหุ่นยนต์เข้ามาใช้ในกระบวนการผลิตมากขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และทำงานได้ตลอดเวลา ทำให้มีการลดการจ้างงานพนักงาน

จากที่กล่าวมาทั้งหมดจะเห็นได้ว่าเทคโนโลยีเอไอได้ก้าวสู่อุตสาหกรรมด้านต่างๆ ในบ้านเราแล้ว เริ่มเข้ามาทำงานแทนคน ส่งผลกระทบกับการจ้างงานในบางประเภทแล้ว สิ่งที่น่าสนใจคือ เอไอจะเก่งขึ้นเรื่อยๆ ทำให้งานลดลงเรื่อยๆ ดังนั้นคนในยุคนี้ต้องรู้เท่าทันเทคโนโลยีให้มากขึ้นและพร้อมที่จะปรับตัวรองรับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่

(บทความนี้นำมาจากคอลัมน์ประจำทุกวันศุกร์ที่ผมเขียนในกรุงเทพธุรกิจ https://tinyurl.com/bkk-biznews)

ธนชาติ นุ่มนนท์

สถาบันไอเอ็มซี

เมื่อกลางเดือน ก.พ.ปีนี้ ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐอเมริกาลงนามในคำสั่งพิเศษของผู้บริหารเพื่อกระตุ้นการพัฒนาและกฎระเบียบของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในชื่อ ‘American AI Initiative’ ซึ่งรัฐบาลกลางให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีเอไอ โดยคำสั่งมีองค์ประกอบหลักอยู่ 5 ด้านคือ

1. เน้นทำวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีเอไอ ทั้งนี้สหรัฐอเมริกาได้กำหนดให้เป็นยุทธศาสตร์สำคัญอันดับสองรองจากด้านความมั่นคงของประเทศ
2. เร่งพัฒนาทรัพยากรด้านเอไอ ทั้งเรื่องข้อมูล ระบบประมวลผล และอัลกอริธึมต่างๆ เพื่อให้ผู้เชี่ยวชาญและภาคอุตสาหกรรมสามารถประยุกต์ใช้เอไอได้อย่างรวดเร็ว
3. เร่งกำหนดมาตรฐานกลางด้านต่างๆ ของเอไอ
4. เร่งพัฒนากำลังคนด้านเอไอ ตลอดจนเตรียมกำลังคนให้พร้อม มีทักษะการใช้เอไอเพื่องานในอนาคต รวมทั้งสนับสนุนการศึกษา STEM (วิทยาศาสตร์, เทคโนโลยี, วิศวกรรม และคณิตศาสตร์) ในภาคการศึกษา
5. ส่งเสริมความร่วมมือกับนานาชาติในด้านการวิจัยและพัฒนาทางด้านเอไอ โดยในขณะเดียวกันก็ต้องปกป้องความได้เปรียบด้านเทคโนโลยีเอไอของสหรัฐอเมริกาให้คงอยู่ท่ามกลางการแข่งขันหรือภัยคุกคามจากประเทศอื่น

สหรัฐอเมริกาไม่ได้เป็นประเทศเดียวที่กำหนดกลยุทธ์ทางด้านเอไอ ก่อนหน้านี้เมื่อเดือนกรกฎาคม ปี 2017 ประเทศจีนก็ได้ประกาศยุทธศาสตร์เทคโนโลยีเอไอที่เรียกว่า “แผนพัฒนาเอไอในยุคใหม่” โดยจีนต้องการจะสร้างอุตสาหกรรมนี้ให้มีมูลค่าถึง 150 ล้านล้านดอลลาร์ สำหรับแผนยุทธศาสตร์เอไอของประเทศจีนนั้นได้ตั้งเป้าหมายไว้ 3 ขั้นคือ

• ในช่วงแรกจนถึงปี 2020 จะเน้นเรื่องความชาญฉลาดด้านบิ๊กดาต้า และทฤษฎีพื้นฐานด้านเอไอ
• ช่วงที่สอง มุ่งเน้นประยุกต์ใช้งานเอไอในด้านต่างๆ ทั้งการแพทย์ เมืองอัจฉริยะ โรงงานอุตสาหกรรม เกษตรกรรม รวมถึงการป้องกันประเทศ โดยมีเป้าหมายภายในปี 2025
• ช่วงสุดท้ายมุ่งเน้นที่จะเป็นผู้นำของโลกทางด้านเอไอภายในปี 2030

นอกจากสหรัฐอเมริกาและจีนแล้วหลายๆ ประเทศในโลกอย่างเกาหลีใต้ ฝรั่งเศส แคนาดา สหราชอาณาจักร หรือแม้แต่เคนย่า ต่างก็ประกาศยุทธศาสตร์ชาติด้านเทคโนโลยีเอไอ เพราะหลายประเทศตระหนักดีว่าการปฎิวัติอุตสาหกรรม 4.0 จะมีผลผลิตที่โตขึ้นจากการนำหุ่นยนต์และปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาใช้อย่างมากมาย จึงจำเป็นต้องมุ่งเน้นแข่งขันในการทำวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีเอไอ เหมือนกับในอดีตเมื่อ 30-40 ปีก่อนที่ประเทศมหาอำนาจมุ่งเน้นพัฒนาเทคโนโลยีแข่งกันไปอวกาศ

ยุทธศาสตร์เอไอของหลายประเทศมีการกำหนดงบประมาณจำนวนมาก เพื่องานวิจัยและการพัฒนาบุคลากร อาทิ ประเทศจีนตั้งงบประมาณไว้ถึง 7 พันล้านดอลลาร์ แบ่งเงิน 2.1 พันล้านเหรียญสหรัฐในการตั้งเอไอพาร์คที่นครปักกิ่ง ขณะที่เกาหลีใต้ใช้งบประมาณจำนวน 2 พันล้านดอลลาร์ในแผนงานเอไอจนถึงปี 2022 ส่วนรัฐบาลฝรั่งเศสได้ตั้งงบประมาณไว้ถึง 1.5 พันล้านยูโรจนถึงปี 2022 ด้วยงบประมาณจำนวนมหาศาลจะทำให้สถาบันการศึกษาและวิจัยของประเทศต่างเหล่านี้ต่างมุ่งเน้นมาทำวิจัยและการสอนทางด้านเอไอและดึงบุคลากรเก่งๆ จากทั่วโลกมาศึกษาและทำงาน

นอกจากนี้ยังมียุทธศาสตร์เอไอที่เป็นความร่วมมือของนานาชาติ เช่น สหภาพยุโรปมีแผนที่จะระดมเงินงบประมาณทางด้านนี้ 20,000 ล้านยูโร และได้จัดสรรงบประมาณวิจัยปีละ 1.5 พันล้านยูโรจนถึงปี 2020 นอกจากนี้สหประชาชาติที่เปิดศูนย์กลางทางด้านเอไอและหุ่นยนต์ในประเทศเนเธอร์แลนด์ เป็นต้น

แม้หลายประเทศจะมีความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีเอไอไปอย่างมากและมีการกำหนดยุทธศาสตร์มาหลายปีแล้ว แต่ประเทศไทยก็ยังมีความหวังที่จะแข่งขันทางด้านเอไอได้ถ้ามีการกำหนดยุทธศาสตร์ที่ดี โดยเราอาจต้องมุ่งเน้นการทำวิจัยและพัฒนาในเฉพาะอุตสาหกรรมที่เป็นจุดเด่นของประเทศ เช่น การนำเอไอมาใช้ในด้านการท่องเที่ยว การเกษตร ตลอดจนเน้นการพัฒนาเอไอในด้านภาษาไทยและท้องถิ่นของเรา

ทั้งนี้ในยุทธศาสตร์ควรเน้นใช้ความร่วมมือระหว่างภาครัฐกับภาคเอกชน และสำคัญที่สุด คือ ต้องลงทุนกับการศึกษาทางด้านนี้ ทั้งการพัฒนาบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญทางด้านเอไอ ตลอดจนพัฒนาประชาชนให้มีทักษะการใช้เอไอเพื่องานในอนาคตต่อไป

อนึ่งผมเองได้ทำสไลด์หัวข้อ AI national and international strategies ที่ได้รวบรวมและทำการสรุปยุทธศาสตร์ของประเทศต่างๆที่สำคัญทั่วโลกเอาไว้ให้อ่าน ผมสนใจสามารถเข้าไปดูเนื้อหาได้ที่

https://docs.google.com/presentation/d/1wq5Pgl1EfrR194KN0IqnhhjIUg9HtgA_lHYgyhHzvsg

ธนชาติ นุ่มนนท์

สถาบันไอเอ็มซี