Data Digital Transformation #8: เริ่มต้นการวางแผน Data strategy ด้วยการเลือก Data use cases

ในตอนที่แล้ว ผมได้เขียนถึงความจำเป็นที่องค์กรต่างๆจะต้องมีกลยุทธ์ทางด้าน (Data Strategy) คำถามที่น่าสนใจคือแล้วเราจะวางกลยุทธ์นี้ได้อย่างไร Data Strategy ที่ดีจะไม่ได้เรื่มต้นด้วยว่าเราจะใช้ข้อมูลอย่างไร แต่ควรที่จะเริ่มต้นที่กลยุทธ์ขององค์กร กลยุทธ์เชิงธุรกิจ (Business strategy) ว่าต้องการบรรลุเป้าหมายอะไร อะไรคือความท้าทาย และคงต้องมาเลือก Use Case ที่สำคัญในการจะนำข้อมูลมาใช้ ซึ่งโดยทั่วไปเราอาจกำหนด Use case ในการนำข้อมูลมาใช้ในสี่มิติคือ

1. การใช้ข้อมูลเพื่อให้เข้าใจลูกค้ามากขึ้น เข้าใจว่าลูกค้าคือใคร เหตุผลในการมาใช้สินค้าและบริการเรา เข้าใจถึงแนวโน้มของตลาด
2. เพื่อนำเสนอสินค้าและบริการที่ดีขึ้น โดยการใช้ข้อมูลมาทำการ customize สินค้าให้ตรงใจและเพิ่มคุณค่าให้กับลูกค้า หรือนำเสนอสินค้าและบริการให้ตรงกับความต้องการของลูกค้าแต่ละรายที่ต่างกัน (Personalisation)
3. การนำข้อมูลมาปรับปรุงกระบวนการทำงานภายใน (Internal process) เพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่นอาจนำมาปรับปรุงวิธีการทำการตลาด หรือการผลิตสินค้าในโรงงาน
4. การใช้ข้อมูลเพื่อแสวงหารายได้เพิ่มเติม กล่าวคือนำข้อมูลที่มีอยู่ไปหารายได้ต่อยอดอื่นๆ อาทิเช่นกรณีของบริษัทด้านโทรคมนาคม หรือ Food Delivery ที่อาจใช้ข้อมูลเป็นสินทรัพย์เพื่อไปทำธุรกิจกับพันธมิตร

โดยปกติในองค์กรอาจมี Data use case มากมาย แต่เราควรจะคัดเลือก Use case ที่สำคัญ หรือเรียกว่า Strategic use case เริ่มต้นมาเพียง 3-4 กรณี ซึ่ง Use case เหล่านี้มาจากกลยุทธ์เชิงธุรกิจและต้องมีการประชุมปรึกษาหารือร่วมกันกับผู้เกี่ยวข้อง ผมได้เข้าไปดูเว็บไซต์ของ Bernard Marr ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญทางด้าน Big Data และเขียนหนังสือเรื่อง “Data Strategy : How to Profit from a World of Big Data, Analytics and the Internet of Things” พบว่ามี Data use case template ที่อาจเป็นเครื่องมือช่วยให้ผู้ที่ต้องการวางแผนการหา use case สามารถทำงานได้ง่ายขึ้น โดยสามารถไปดาวน์โหลด Template ได้ที่ https://www.bernardmarr.com/img/PDF%20Templates-2.pdf

Data use case template จะมีหัวข้อต่างๆ 11 เรื่องดังนี้

1. การเชื่อมโยงกับกลยุทธ์องค์กร: Data use case นี้จะไปสนับสนุนเป้าหมายของกลยุทธ์องค์กรในด้านใด
2. วัตถุประสงค์: Data use case นี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออะไร และจะตอบโจทย์ธุรกิจเรื่องอะไร
3. ตัวชี้วัด (KPI): จะมีตัวชี้วัดใดที่จะสามารถวัดความสำเร็จของ Data use case นี้อย่างไร
4. ผู้รับชอบ: ใครคือผู้ที่จะดูแลและบริหารจัดการ Data use case นี้
5. ผู้ใช้ข้อมูล: ใครคือผู้ใช้หรือลูกค้าจากข้อมูลของ Use case นี้
6. ข้อมูลที่ต้องการ: ข้อมูลภายในหรือภายนอกที่จะถูกนำมาใช้สำหรับ Data use case นี้ มีอะไรบ้าง
7. ธรรมาภิบาลข้อมูล: การบริหารเรื่องคุณภาพข้อมูล ความปลอดภัยของข้อมูล ความเป็นส่วนตัวของข้อมูลสำหรับ Data use case นี้ เป็นอย่างไร
8. การวิเคราะห์ข้อมูล: มีแนวทางการวิเคราะห์ข้อมูล หรือการทำวิทยาศาสตร์ข้อมูลสำหรับ Data use case นี้อย่างไร
9. เทคโนโลยี: ความด้องการทางด้านเทคโนโลยีสำหรับ Data use case นี้มีอะไรบ้าง และมีปัญหาหรืออุปสรรคอย่างไร
10. ทักษะและความสามารถ: ทักษะที่ต้องการในการทำ Data use case นี้ให้เป็นไปตามเป้าหมาย
11. การพัฒนาและการบริหารการเปลี่ยนแปลง: ความต้องการและความท้าทายของการพัฒนา Data use case นี้

ทั้งหมดนี้คือการเริ่มต้นทำ Data strategy โดยการวิเคราะห์หา Data use case ที่สำคัญมา เพื่อใช้ในการวางแผนกำหนด Data strategy ต่อไป ซึ่งในตอนหน้าจะบอกว่าควรมีองค์ประกอบอื่นๆอีกอะไรบ้าง

ธนชาติ นุ่มนนท์

IMC Institute